Εγκληματικά ελλείμματα στρατηγικής στο Κυπριακό

Το Σάββατο 28 Ιουνίου 2014 διεξήχθη το πρώτο από μία σειρά συνεδρίων με θέμα «Στρατηγική για λύση του Κυπριακού προβλήματος» που οργανώνει η Δεξαμενή Σκέψης «Θουκυδίδης» («ΔΣΘ»). Συμμετέχοντες ήταν ανώτατα στελέχη 5 κοινοβουλευτικών κομμάτων τα οποία κατέθεσαν τις θέσεις των κομμάτων τους σε σχέση με το θέμα. Όσοι είχαν την ευκαιρία να το παρακολουθήσουν (αυτοί που δεν το παρακολούθησαν μπορούν να το βρουν μαγνητοσκοπημένο στο www.thoukidides.com) επιβεβαίωσαν για ακόμη μια φορά την άκρως επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ε/Κ πλευρά στο κυπριακό λόγω των ερασιτεχνικών χειρισμών της πολιτικής ηγεσίας της.Οι σημαντικότερες διαπιστώσεις που προέκυψαν από τις θέσεις των ομιλητών είναι οι ακόλουθες:

1. Δεν υπάρχει στρατηγικό σχέδιο της Ε/Κ πλευράς το οποίο να δεσμεύει τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να εξασφαλίζει διαχρονική συνέπεια των θέσεών της (π.χ. αδιαπραγμάτευτες αρχές, κόκκινες γραμμές).
2. Ο εκάστοτε Πρόεδρος αυτοσχεδιάζει σύμφωνα με τις προσωπικές του ιδεοληψίες και αντιλήψεις.
3. Δεν είναι καθολικά κατανοητή η επιστημονική έννοια της στρατηγικής.
4. Δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Κάποιοι την έχουν αναγάγει σε ύψιστο στρατηγικό στόχο ενώ άλλοι τη θεωρούν ως πειραματική συνταγή για καταστροφή.
5. Υπάρχει ομοφωνία στο ότι οι τακτικές των τελευταίων 40 ετών έχουν αποτύχει.
6. Δεν έχει μελετηθεί επαρκώς η Τουρκική στρατηγική στο κυπριακό πρόβλημα.
7. Ο τακτικισμός έχει θριαμβεύσει της στρατηγικής. Οι πολιτικοί αναλώνονται στον τακτικισμό και δεν ασχολούνται με τη στρατηγική, προφανώς γιατί ο πρώτος επιφέρει άμεσα επικοινωνιακά αποτελέσματα ενώ η δεύτερη απαιτεί χρόνο για να καρποφορήσει.
8. Οι πολιτικοί πάσχουν από ελιτισμό. Θεωρούν τους εαυτούς τους ως τους μόνους ικανούς να ασχοληθούν με το κυπριακό και αγνοούν ακόμη και τους επιστημονικά καταρτισμένους.
9. Επιβάλλεται η εμπλοκή επιστημόνων για υποστήριξη του Εθνικού Συμβουλίου.
10. Τα σημερινά γεωπολιτικά δεδομένα είναι ευνοϊκά για την Ε/Κ πλευρά και προσφέρουν παράθυρο ευκαιρίας για τη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Οι πιο πάνω διαπιστώσεις δεν εξέπληξαν. Εν πολλοίς ήταν γνωστές. Αυτό που συνέβη είναι ότι επιβεβαιώθηκαν από τα στόματα των ιδίων των πολιτικών.
Είναι φανερό ότι το Κυπριακό πρόβλημα τυγχάνει της ίδιας ερασιτεχνικής διαχείρισης με όλα τα άλλα δημόσια θέματα (π.χ. οικονομία, ενέργεια, υγεία, παιδεία, δικαιοσύνη, κ.ο.κ.). Ο κυπριακός λαός έχει οδηγηθεί σε οικονομική δυσπραγία πρωτίστως λόγω της ανεπάρκειας της πολιτικής ηγεσίας του. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο ο λαός μας κινδυνεύει να οδηγηθεί σε εθνική αυτοκτονία.
Το Κυπριακό πρόβλημα ταλανίζει τον τόπο μας τις τελευταίες 6 δεκαετίες. Αμέτρητες ώρες διαπραγματεύσεων και πολλαπλάσιες ώρες προετοιμασίας έχουν αναλωθεί, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Οκτώ πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, προερχόμενοι από πολύ ευρύ φάσμα ιδεολογικών αντιλήψεων και κομματικών τοποθετήσεων, ασχολήθηκαν με το πρόβλημα, αλλά κανείς δεν κατάφερε το ποθούμενο. Αντίθετα, με την πάροδο του χρόνου, το πρόβλημα περιπλέχθηκε και η θέση της Ε/Κ κοινότητας επιδεινώθηκε λόγω μονομερών παραχωρήσεων για εξευμενισμό της Τουρκίας και κάμψη της αδιαλλαξίας της. Η τουρκική αδιαλλαξία αντί να κάμπτεται από την διαλλακτικότητά μας, εκτραχύνεται όλο και περισσότερο.
Είναι φανερό ότι η τακτική που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα χρόνια έχει αποτύχει. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αντικατασταθεί άμεσα. Η νέα τακτική θα πρέπει να στηρίζεται σε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο το οποίο να θεμελιώνεται σε επιστημονική ανάλυση των γεωπολιτικών δεδομένων, της τουρκικής στρατηγικής και της δικής μας θέσης.
Ένα τέτοιο στρατηγικό σχέδιο παρουσίασε πριν 2 περίπου χρόνια η ΔΣΘ. Το σχέδιο αυτό δεν κέντρισε το ενδιαφέρον της πολιτικής ηγεσίας. Στο πρόσφατο συνέδριο της 28ης Ιουνίου 2014 η ΔΣΘ παρουσίασε αναθεωρημένο το στρατηγικό σχέδιο προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα. Το σχέδιο αυτό έχει σταλεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στους πολιτικούς αρχηγούς και έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της με την προσδοκία ότι αυτήν τη φορά τουλάχιστον θα προβληματίσει.
Η ΔΣΘ δεν ισχυρίζεται ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια.Το σχέδιο που παρουσιάσαμε δεν εξαντλεί τις δυνατότητες στρατηγικού σχεδιασμού, αντιθέτως αποτελεί ένα σύνολο βασικών αρχών στρατηγικής, οι οποίες θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη κατά τη διαμόρφωση των αποφάσεων. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι προσφέρει μια μεθοδολογία στρατηγικού σχεδιασμού η οποία ετοιμάστηκε κατόπιν μελέτης και ομαδικού προβληματισμού.
Η ΔΣΘ θεωρεί ότι η μόνη ελπίδα για λύση του κυπριακού προβλήματος πηγάζει από τον ορθό στρατηγικό σχεδιασμό της δικής μας πλευράς. Γι’ αυτό έχει αναλάβει πρωτοβουλία να διαπραγματευτεί το θέμα μέσα από δημόσια διαβούλευση με πολιτικούς, κέντρα μελετών, ακαδημαϊκούς, αναλυτές, οργανωμένα σύνολα αλλά και απλούς πολίτες, ευελπιστώντας ότι με τον τρόπο αυτό θα ευαισθητοποιήσει την πολιτική ηγεσία να εγκαταλείψει την ερασιτεχνική αντιμετώπιση του κρισιμότατου αυτού εθνικού προβλήματος και να αξιοποιήσει το τεράστιο επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει ο ελληνισμός ανά το παγκόσμιο για χάραξη ολοκληρωμένης στρατηγικής.
 Πηγή: Φιλελεύθερος (04/07/2014), «Εγκληματικά ελλείμματα στρατηγικής στο Κυπριακό», Άθως Κοιρανίδης*
*Διευθύνων σύμβουλος της Δεξαμενής Σκέψης «Θουκυδίδης»