Βασίλης Γιαννακόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής καισυγγραφέας του βιβλίου «Αραβική Άνοιξη»
geostrategical@yahoo.gr
Οι συγκρούσεις µεταξύ των συριακών καθεστωτικών δυνάµεων και του Ελεύθερου Συριακού
Στρατού (Free Syrian Army – FSA) συνεχίζονται και µάλιστα επεκτείνονται υπό µορφή
θρησκευτικής βίας και στο γειτονικό Λίβανο (κυρίως στην περιοχή της Τρίπολης). Οι απώλειες
έχουν ξεπεράσει τους 40.000 νεκρούς, ενώ σύµφωνα µετην Ύπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ για
τους Πρόσφυγες (UNHCR), οι εγγεγραµµένοι Σύριοι πρόσφυγες προς τις γειτονικές χώρες
αγγίζουν το µισό εκατοµµύριο (Τουρκία: 135.519, Ιορδανία: 141,892, Λίβανος: 150.793, Ιράκ:
63.496 και Βόρεια Αφρική: 11.740) και οι εκτοπισθέντες εσωτερικοί πρόσφυγες ξεπέρασαν τα
δύο εκατοµµύρια.
Η προώθηση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού στην ευρύτερη περιοχή της συριακής
πρωτεύουσας και ιδιαίτερα η πολιορκία του διεθνούς αεροδροµίου της ∆αµασκού (22
χιλιόµετρα νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας), η επικείµενη ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκών
πυροβολαρχιών Patriot στην Τουρκία, καθώς και οι πληροφορίες-φήµες ότι ο Σύριος πρόεδρος αναζητά άσυλο σε χώρα της Νότιας Αµερικής, οδηγούν στην εκτίµηση ότι «πιθανόν, το
καθεστώς του Assad πρόκειται να καταρρεύσει σύντοµα». Επιπρόσθετα, εκτιµάται ότι
«ίσως, το επόµενο χρονικό διάστηµα, η τύχη του Assad θα κριθεί στις µάχες που θα
διεξαχθούν πρωτίστως στην περιοχή της πρωτεύουσας», η οποία συνιστά το προπύργιο
του αλαουιτικού καθεστώτος, και δευτερευόντως στην περιοχή του Aleppo (Χαλέπι),
όπου οι συριακές ένοπλες δυνάµεις ανακατέλαβαν το εµπορικό κέντρο και ενέτειναν
τις αεροπορικές τους εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, ενώ ο FSA πραγµατοποίησε µια
σειρά επιθέσεων κατά στρατιωτικών εγκαταστάσεων, κατέρριψε έναν αριθµό αεροσκαφών και στα τέλη Οκτωβρίου κατάφερε να θέσει εκτός επιχειρησιακής λειτουργίας το αεροδρόµιο.
Οι παραπάνω λόγοι εξηγούν ως ένα βαθµό την επίσπευση της ανάπτυξης των βληµάτων
εδάφους-αέρος τύπου Patriot στην τουρκική επικράτεια. ∆ηλαδή, οι υποστηρικτές των Σύριων
αντικαθεστωτικών θεωρούν ότι ο Bashar βρίσκεται σε δεινή θέση και για το λόγο αυτό η
πιθανότητα χρήσης του χηµικού και βαλλιστικού του οπλοστασίου έχει αυξηθεί σηµαντικά.
Μάλιστα, ισραηλινά δηµοσιεύµατα αναφέρουν µεταξύ άλλων ότι τα χηµικά όπλα έχουν
συγκεντρωθεί σε πέντε αεροπορικές βάσεις, ενώ οι τουρκικές, ισραηλινές, ιορδανικές,
αµερικανικές, βρετανικές και γαλλικές δυνάµεις, πουείναι ανεπτυγµένες στην περιοχή, έχουν
τεθεί σε κατάσταση υψίστης ετοιµότητας.
Κατάσταση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της ∆αµασκού
Σύµφωνα µε το “Institute for the Study of War” [1],οι καθεστωτικές δυνάµεις ελέγχουν ακόµη
τη ∆αµασκό. Έχουν αυξήσει την παρουσία τους στο κέντρο της πρωτεύουσας, αλλά έχουν
περιορίσει τις περιπολίες και συνεπώς τη διεξαγωγή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στα
προάστιά της, λόγω της αυξηµένης παρουσίας των αντικαθεστωτικών δυνάµεων. Στα
προάστια που δεν επιχειρούν οι χερσαίες καθεστωτικές δυνάµεις, διεξάγονται αεροπορικές
εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και πραγµατοποιούνται βολές πυροβολικού, ενώ στα νότια
σουννιτικά προάστια της ∆αµασκού σηµειώνεται ευρείαεξόντωση των πολιτών.
Στην ευρύτερη περιοχή της ∆αµασκού έχουν δηµιουργηθεί δύο κατηγορίες ζωνών, οι οποίες
ελέγχονται από τις αντίστοιχα δύο αντίπαλες πλευρές, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι ο συριακός
στρατός δεν διεξάγει περιστασιακά εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στις ζώνες των ανταρτών
έστω και µε µεγάλο κόστος ή οι αντάρτες δεν επιτίθενται εντός των αλαουιτικών περιοχών.
Απόδειξη ότι οι περισσότερες επιθέσεις µε αυτοσχέδιους εκρηκτικούς µηχανισµούς
(Improvised Explosive Devices - IEDs) έχουν πραγµατοποιηθεί στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα, καταλήγουµε στο συµπέρασµα ότι:
Οι καθεστωτικές δυνάµεις (Syrian Republican Guards– SRG) ελέγχουν το κέντρο της
∆αµασκού και τα δυτικά προάστια, όπου κατοικεί η συντριπτική πλειοψηφία των
αλαουιτών και στα οποία εδρεύουν σηµαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Οι αντικαθεστωτικές δυνάµεις ελέγχουν τα ανατολικάπροάστια, γνωστά και ως
Eastern Ghouta, συµπεριλαµβανοµένων των εκεί στρατιωτικών εγκαταστάσεων και
των ελάχιστων µικρών σιιτικών συνοικιών.
Στο επόµενο χρονικό διάστηµα, στα σουννιτικά νότιαπροάστια αναµένεται να
διεξαχθούν σκληρές µάχες και να καταγραφούν σηµαντικές ανθρώπινες απώλειες.
Ο συριακός κουρδικός παράγοντας
Πέρα από τα όσα συµβαίνουν ή πρόκειται να συµβούν στην περιοχή της συριακής
πρωτεύουσας, σηµαντικό ρόλο στις µελλοντικές εξελίξεις αναµένεται να διαδραµατίσει και ο
συριακός κουρδικός παράγοντας, ο οποίος στην παρούσα φάση ισορροπεί µεταξύ Άγκυρας,
∆αµασκού και αντικαθεστωτικών δυνάµεων.
Η απόφαση που έλαβε ο Bashar al-Assad, στα µέσα Ιουλίου του 2012, να αποσύρει το
µεγαλύτερο µέρος των συριακών δυνάµεων από τις κουρδικές περιοχές της Συρίας, είχε ως
αποτέλεσµα την παραχώρηση του ελέγχου αυτών των εδαφών στο συριακό κουρδικό Κόµµα
της ∆ηµοκρατικής Ένωσης (Democratic Union Party – PYD) [2]. Το γεγονός αυτό, σε
συνδυασµό µε το ότι το PYD αφενός συνεργάζεται στενά µε το ΡΚΚ [3], αφετέρου είναι καλά
οργανωµένο και εξοπλισµένο, οδηγεί στο συµπέρασµα ότι οι δραστηριότητες και οι
αποφάσεις του, σε σχέση µε τον εθνο-θρησκευτικό εµφύλιο πόλεµο της Συρίας, θα
επηρεάσουν σε µεγάλο βαθµό τις µελλοντικές εξελίξεις στην περιοχή.
Μέχρι στιγµής, το Κόµµα της ∆ηµοκρατικής Ένωσης δενέχει ευθυγραµµισθεί πλήρως µε το
καθεστώς Assad. Ωστόσο, οι σχέσεις του µε το PKK δεν αποκλείεται να το εµπλέξουν σε
εχθροπραξίες µε τις τουρκικές ένοπλες δυνάµεις, γεγονός που θα λειτουργήσει προς όφελος
του αλαουιτικού καθεστώτος. Στην περίπτωση όµως πουδεχθεί επίθεση από τις
αντικαθεστωτικές δυνάµεις, καθότι οι Σύριοι σουννίτες επιδιώκουν να ελέγξουν το σύνολο των
συριακών εδαφών στη µετά-Assad εποχή και ως εκ τούτου το σενάριο αυτό θεωρείται ορατό,
τότε αφενός είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Κόµµα της ∆ηµοκρατικής Ένωσης θα ζητήσει την
άµεση υποστήριξη του PKK, αφετέρου είναι πιθανόν νασυνταχθεί πλήρως µε το καθεστώς
Assad, εφόσον αυτό συνεχίσει να παραµένει στην εξουσία. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή,
θα πρέπει να αναµένουµε και την εισβολή των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων στις κουρδικές
περιοχές της Συρίας, καθότι δεν θα ανεχθεί την παρουσία των ανταρτών του PKK.
Το µείζον ερώτηµα για τους Κούρδους της Συρίας είναι αν στη µετά-Assad εποχή καταφέρουν
να δηµιουργήσουν µια κουρδική κρατική οντότητα ή έστω να αυτονοµηθούν. Ως γνωστόν, θα
έχουν να αντιµετωπίσουν µια σειρά σηµαντικών και ίσως ανυπέρβλητων προβληµάτων,
όπως:
Την αναµενόµενη σθεναρή αντίδραση των Σύριων σουννιτών.
Την απουσία (;) συναίνεσης προς αυτή την κατεύθυνση από αµερικανικής πλευράς.
Τη δεδοµένη άρνηση και σθεναρή αντίδραση της Άγκυρας.
Την αδυναµία σχηµατισµού ενιαίας κουρδικής περιοχής εντός της Συρίας. Οι
κουρδικές περιοχές εντός του συριακού εδάφους δεν συνιστούν µια ενιαία
γεωγραφική περιοχή, καθώς σχηµατίζουν µια µη συνεχήλωρίδα µικρού πλάτους
κατά µήκος των τουρκικών συνόρων.
Τα υφιστάµενα δεδοµένα και η αποκωδικοποίηση των προθέσεων του συνόλου των κρατικών
και µη κρατικών δρώντων καταδεικνύουν ότι «η παρούσα κατάσταση στη Συρία
χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα κρίσιµη για το µέλλον του αλαουιτικού καθεστώτος και του
συριακού λαού γενικότερα». Επιπρόσθετα, η πιθανότητα αύξησης της ανθρωπιστικής κρίσης,
µε συνέπεια τη ραγδαία αύξηση των Σύριων προσφύγων είναι αορατή.
[1] Joseph Holliday & Michael Lynch, Institute for the Study of War - ISW, “The Battle for Damascus:
The Current State of Play in Syria”,December 7, 2012
http://www.understandingwar.org/press-media/graphsandstat/battle-damascus-current-state-play-syria
[2] Κόµµα ∆ηµοκρατικής Ένωσης (Democratic Union Party – PYD): Συριακό κουρδικό πολιτικό κόµµα
υπό την ηγεσία του Saleh Mohammed, που ιδρύθηκε το 2003 και συνδέεται στενά µε το PKK. Ελέγχει
αποτελεσµατικά το µεγαλύτερο µέρος των κουρδικών περιοχών της Συρίας, ισχυρίζεται ότι αντιτίθεται
στο καθεστώς Assad, αλλά επίσης είναι εχθρικό προς το Εθνικό Συµβούλιο της Συρίας και τον Ελεύθερο
Συριακό Στρατό.
[3] Subeyir Aydar, Κούρδος υπεύθυνος του ΡΚΚ στην Ευρώπη: «Το PYD δεν είναι ΡΚΚ, απλώς
αποδέχεται ως ιδεολογικό αρχηγό του τον Οτσαλάν. ΤοΡYD δεν αποτελεί κοµµάτι του ΡΚΚ, αλλά
πρόσκειται περισσότερο προς αυτό σε σύγκριση µε άλλες οργανώσεις».
Aslı Aydıntaşbaş, Milliyet, “Türkiye Kürtlerle büyür”,27 Νοεµβρίου 2012
http://siyaset.milliyet.com.tr/turkiye-kurtlerle-
buyur/siyaset/siyasetyazardetay/27.11.2012/1633477/default.htm
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου