«Γλυκόπικρος» θρίαμβος στη Χιλή

Η πρώην πρόεδρος κατάφερε να επικρατήσει με ποσοστό σχεδόν 47% έναντι της βασικής, κεντροδεξιάς αντιπάλου Εβελίν Ματέι, που έλαβε το 25% των ψήφων, αλλά δεν θα αποφύγει τη διεξαγωγή δεύτερου γύρου στις 15 Δεκεμβρίου.

Η πρώην πρόεδρος κατάφερε να επικρατήσει με ποσοστό σχεδόν 47% έναντι της βασικής, κεντροδεξιάς αντιπάλου Εβελίν Ματέι, που έλαβε το 25% των ψήφων, αλλά δεν θα αποφύγει τη διεξαγωγή δεύτερου γύρου στις 15 Δεκεμβρίου

Της Βίκυς Καπετανοπούλου

Για τη Μισέλ Μπατσελέτ ο προχθεσινός θρίαμβος στις εκλογές στη Χιλή άφησε μια γλυκόπικρη γεύση. Συγκρατημένος ο ενθουσιασμός και στην πολλά υποσχόμενη, κεντροαριστερή της συμμαχία «Νέα Πλειοψηφία», υπό την ομπρέλα της οποίας έχουν συμπαραταχθεί -εκτός από τους Σοσιαλιστές των οποίων ηγείται- το Κομμουνιστικό Κόμμα και οι μετριοπαθείς Χριστιανοδημοκράτες.

Η πρώην πρόεδρος κατάφερε μεν να επικρατήσει με ποσοστό σχεδόν 47% έναντι της βασικής, κεντροδεξιάς αντιπάλου και παιδικής της φίλης, Εβελίν Ματέι, που έλαβε μόλις το 25% των ψήφων, δεν μπόρεσε ωστόσο να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του 50% και να αποφύγει τη διεξαγωγή δεύτερου γύρου στις 15 Δεκεμβρίου. Η ύπαρξη εννέα συνολικά προεδρικών υποψηφίων, ο κατακερματισμός, η απογοήτευση και η απάθεια μερίδας του εκλογικού σώματος, σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής 55%, που ήταν το μικρότερο από την πτώση της χούντας Πινοτσέτ το 1990, αλλά και την προαιρετική πλέον ψήφο για τους πολίτες -για πρώτη φορά από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα- συνέβαλαν στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος.

Με την καταμέτρηση να συνεχίζεται ώς αργά χθες βράδυ, τα κόμματα υπό την Μπατσελέτ φαίνεται να κερδίζουν την απαιτούμενη απλή πλειοψηφία και στα δύο σώματα του Κογκρέσου (Γερουσία και Κάτω Βουλή) για να προωθήσουν, π.χ., τις δικαιότερες φορολογικές μεταρρυθμίσεις που έχουν εξαγγείλει. Δηλαδή την αύξηση από 20% σε 25% στους φόρους των επιχειρήσεων, ώστε να χρηματοδοτήσουν έτσι μία από τις βασικότερες προεκλογικές υποσχέσεις τους κι επιτακτικό αίτημα της χιλιανικής νεολαίας τα τελευταία χρόνια: τη δωρεάν πανεπιστημιακή εκπαίδευση για όλους. Ωστόσο δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται η ξεκάθαρη λαϊκή εντολή που ήλπιζε να λάβει η Μπατσελέτ και η οποία θα της χάριζε αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να προχωρήσει σε φιλόδοξες, θεμελιώδεις αλλαγές τόσο στον εκλογικό νόμο όσο και στο Σύνταγμα της χώρας, απομεινάρια και τα δύο από την περίοδο της χούντας, μαζί με το οικονομικό μοντέλο του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και τις κραυγαλέες εισοδηματικές ανισότητες που αυτό προκάλεσε.

Το φαινομενικό success story της οικονομίας της Χιλής, με χαμηλό ποσοστό ανεργίας και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχει επιφέρει βαρύ κοινωνικό κόστος έχοντας βασιστεί σε ένα κλασικό μη παρεμβατικό κράτος. Το μοντέλο είναι μικρή φορολογία κι ελάχιστη κρατική χρηματοδότηση για συντάξεις, περίθαλψη και παιδεία, που έχει αφήσει όμως ορθάνοιχτες τις πόρτες για την επέλαση του ιδιωτικού τομέα στον δημόσιο βίο. Για παράδειγμα, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση κατά 90% και η δευτεροβάθμια κατά 35% ελέγχονται από ιδιώτες.

Χαμόγελα ελπίδας κι αισιοδοξίας για ένα καλύτερο μέλλον προκάλεσαν, ωστόσο, οι εκλογικές επιτυχίες μιας νέας γενιάς πολιτικών, οι οποίοι προέρχονται από τους κόλπους του εξαιρετικά δυναμικού χιλιανικού φοιτητικού κινήματος, που δίνει (αιματηρό συχνά) αγώνα τα τελευταία χρόνια για ουσιαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και διεύρυνση του κοινωνικού κράτους, αμφισβητώντας πιο μαχητικά από ποτέ το συντηρητικό πολιτικό κατεστημένο της χώρας.

Η νέα γενιά

Η πιο γνώριμη φιγούρα είναι αναμφισβήτητα η 25χρονη ακτιβίστρια Καμίλα Βαγέχο, πρώην επικεφαλής της Ομοσπονδίας Φοιτητών του Πανεπιστημίου του Χιλής και νυν υποψήφια του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία από τα πεζοδρόμια και τις διαδηλώσεις θα βρεθεί τώρα στα έδρανα του Κογκρέσου. Μαζί της θα καθίσουν τουλάχιστον άλλοι τρεις σύντροφοί της και πρωτεργάτες της Φοιτητικής Ανοιξης του 2011, η επίσης κομμουνίστρια και νοσοκόμα στο επάγγελμα, 26χρονη Κάρολ Καριόλα, αλλά και οι ανεξάρτητοι Τζόρτζιο Τζάκσον από το κόμμα της Δημοκρατικής Επανάστασης και Γκάμπριελ Μπόριτς από την Αυτόνομη Αριστερά. Νίκη για τα κοινωνικά και όχι μόνο τα φοιτητικά κινήματα χαρακτήρισαν την εκλογή τους οι νεοεκλεγέντες βουλευτές. Η υποστήριξή τους θα αποδειχθεί πολύτιμη για τη Μισέλ Μπατσελέτ, αν και δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Αν τελικά επικρατήσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, χωρίς να έχει όμως εξασφαλίσει ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, θα βρεθεί ξανά ενώπιον αδιεξόδου στο Κογκρέσο για την προώθηση της ατζέντας της, όπως ακριβώς συνέβη και στην πρώτη της θητεία. Σε περίπτωση που αναγκαστεί να ξανακάνει επώδυνους συμβιβασμούς με την κεντροδεξιά αντιπολίτευση και να βάλει… νερό στο κρασί του προγράμματός της, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσει τις ψήφους της νέας αυτής γενιάς των βουλευτών και θα ξαναβγάλει τους φοιτητές στους δρόμους.
 efsyn