Η συμπλοκή Ισραήλ - Παλαιστίνη

Η ισραηλινο-παλαιστινιακή συγκρουσιακή κατάσταση συντηρείται εξαιτίας της εκατέρωθεν διαφωνίας για την επίλυση τεσσάρων κύριων προβλημάτων: Τη δημιουργία και τα όρια του παλαιστινιακού κράτους, το μελλοντικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ, τη συνεχή επέκταση των εβραϊκών εποικισμών και το δικαίωμα επιστροφής των περίπου πέντε εκατομμυρίων Παλαιστινίων προσφύγων. Πέρα από τα παραπάνω μακροχρόνια προβλήματα, η εκάστοτε έναρξη της βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων συχνά οφείλεται σε διάφορες άλλες αφορμές, όπως ο πρόσφατος θάνατος του Ahmed al-Jabari, ηγέτη της στρατιωτικής πτέρυγας της παλαιστινιακής οργάνωσης Hamas, Izz ad-Din al-Qassam Brigades, στις 14 Νοεμβρίου.

Έκτοτε, ξεκίνησε ένας νέος ισραηλινο-παλαιστινιακός κύκλος βίας στη Λωρίδα της Γάζας, που απειλεί να επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση στη Μέση Ανατολή.

Σε διάστημα τριών ημερών (14-16 Νοεμβρίου), η στρατιωτική πτέρυγα της Hamas εκτόξευσε συνολικά περισσότερες από 300 ρουκέτες εδάφους-εδάφους κατά του ισραηλινού εδάφους, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Ισραηλινοί. Από ισραηλινής πλευράς, η πολεμική αεροπορία διεξάγει δυσανάλογη ευρεία εκκαθαριστική επιχείρηση με την ονομασία “Operation Pillar of Defense” κατά παλαιστινιακών περιοχών εκτόξευσης ρουκετών, αποθηκών πυρομαχικών, κτλ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 19 Παλαιστίνιοι. Ταυτόχρονα, έχει τεθεί σε λειτουργία το ισραηλινό αντιβαλλιστικό σύστημα “Iron Dome”, το οποίο αναχαίτισε περίπου 130 ρουκέτες.

Πιθανές μελλοντικές εξελίξεις

Σε επιχειρησιακό επίπεδο, αυτό που προβληματίζει έντονα τους Ισραηλινούς είναι η εκτόξευση ενός βαλλιστικού βλήματος εδάφους-εδάφους (πιθανόν ιρανικής κατασκευής Fajr-5, μέγιστου βεληνεκούς 75 χιλιομέτρων), που έπληξε την ισραηλινή πόλη Rishon Lezion (χωρίς να αναφερθούν θύματα), περίπου 60 χιλιόμετρα από τη Λωρίδα της Γάζας. Συγκεκριμένα, οι Ισραηλινοί ανησυχούν αφενός για το μέγεθος του βαλλιστικού οπλοστασίου της ένοπλης παλαιστινιακής οργάνωσης Izz ad-Din al-Qassam Brigades, αφετέρου για τους τύπους και το βεληνεκές των βλημάτων που διαθέτει. Η αντιμετώπιση της εν λόγω απειλής είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει στη λήψη απόφασης για τη διεξαγωγή μιας ευρείας χερσαίας εκκαθαριστικής επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας, προκειμένου να εντοπισθούν και να καταστραφούν οι χώροι αποθήκευσης του παλαιστινιακού οπλοστασίου. Δηλαδή, μιας επιχείρησης ανάλογης της “Cast Lead”, που διεξήχθη μεταξύ Δεκεμβρίου 2008 - Ιανουαρίου 2009 και είχε στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 1.200 Παλαιστίνιους και σε 13 Ισραηλινούς. Μάλιστα, το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ κάλεσε 16.000 εφέδρους να προετοιμασθούν για το ενδεχόμενο της έναρξης διεξαγωγής ευρείας χερσαίας επιχείρησης, ενώ η ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών και η ταξιαρχία πεζικού Givati ολοκλήρωσαν την προετοιμασία τους.

Οι Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι οι ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις στη Λωρίδα της Γάζας προμηθεύονται πυρομαχικά, όπλα και οπλικά συστήματα μέσω του περάσματος της Rafah (σύνορα Αιγύπτου-Λωρίδας της Γάζας). Επομένως, αναμένεται να ζητήσουν από την Αίγυπτο την καλύτερη φύλαξη των συνόρων και το κλείσιμο του περάσματος της Rafah. Επειδή όμως είναι σχεδόν βέβαιοι ότι τουλάχιστον στην παρούσα φάση η Αίγυπτος δεν θα ανταποκριθεί για ανθρωπιστικούς λόγους, δεν είναι απίθανο να σχεδιάσουν τη δημιουργία μιας “buffer zone” 14 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας με την Αίγυπτο, γνωστής ως “Philadelphi Corridor”. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα επιδιώξουν να ελέγξουν πλήρως τη ροή αγαθών και ανθρώπων από την Αίγυπτο προς τη Λωρίδα της Γάζας και αντίστροφα. Ένα άλλο εναλλακτικό σενάριο είναι η εισβολή και η παραμονή του ισραηλινού στρατού στην περιοχή της Λωρίδας της Γάζας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι, θα μπορούν μελλοντικά να διαπραγματευθούν την απόσυρσή τους είτε με τους Παλαιστίνιους είτε με την Αίγυπτο, η οποία είναι προφανές ότι θα αντιδράσει σε μια τέτοια ενέργεια.

Ο αιγυπτιακός παράγοντας

Το Ισραήλ είναι σχεδόν αδύνατον να επηρεασθεί από την καταγραφόμενη διπλωματική δραστηριότητα είτε αυτή προέρχεται από τον ΟΗΕ είτε από την Ουάσιγκτον είτε ακόμη και από τον Αραβικό Σύνδεσμο, αν προηγουμένως δεν εξαλείψει την απειλή που συνιστά το οπλοστάσιο της στρατιωτικής πτέρυγας της Hamas. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η στάση του Καΐρου. Είναι βέβαιο ότι η αντίδραση της αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας παρακολουθείται στενά, αναλύεται και έχει ένα ιδιαίτερο βάρος για το Τελ Αβίβ, καθώς είναι δυνατόν να αναπτυχθεί μια νέα ίσως απρόβλεπτη και ταυτόχρονα ανεπιθύμητη σχέση μεταξύ Ισραηλινών και Αιγυπτίων. Επομένως, το επόμενο χρονικό διάστημα θα πρέπει να αναμένουμε την έναρξη διαπραγματεύσεων για το παλαιστινιακό, με το Κάιρο να αναλαμβάνει σημαντικό διαμεσολαβητικό ρόλο.

Πηγή